This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.
Podział majątku a rozdzielność majątkowa
W tym artkule poruszę kwestie podziału majątku w sytuacji, kiedy w małżeństwie została podpisana rozdzielność majątkowa. Jest to zazwyczaj kontrowersyjny temat, a szczególnie trudny kiedy intencje jednej ze stron nie są uczciwe.
Zazwyczaj decydując się na podpisanie intercyzy, strony starają się zabezpieczyć przed konsekwencjami odpowiadania za zaciągnięte długi jednego z małżonków. Te intencje oczywiście najczęściej są dobre. Ustrój rozdzielności majątkowej może bowiem pełnić funkcję ochrony tego małżonka, który np. z różnych przyczyn, nie mógł pracować zawodowo i powiększać swój majątek, bądź możliwości te były w znacznym stopniu ograniczone, chociażby w sytuacji decyzji rodziny o pozostaniu jednego z małżonków w roli skupiającej się na domu i dzieciach, a nie życiu zawodowym.
Bez względu jednak na powody, temat związany z podpisaniem intercyzy jest dość wymagający, szczególnie jeżeli oczekuje tego od nas osoba trzecia np. teściowie, czy wspólnicy biznesowi naszego partnera. Myślę jednak, że po przeanalizowaniu tego artykułu uspokoję tych, którzy obawiają się sytuacji, w której po rozpadzie małżeństwa zostaną bez środków do życia.
Najważniejsze:
Małżonkowie, którzy zawarli umowę majątkową (tj. intercyzę) i jedna ze stron prowadzi działalność gospodarczą, to nie firma, ale dochody uzyskiwane z biznesu są wspólne. Nawet, jeżeli zostały one zainwestowane w firmę, należą się w połowie drugiemu z małżonków.
Podstawowe akty prawne regulujące kwestie ustroju rozdzielności majątkowej oraz podziału majątku to:
- Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy
Art. 47. Umowa majątkowa małżeńska
- 1. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.
- 2. Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.
Rozróżniamy dwa rodzaje rozdzielności majątkowej:
- rozdzielność zwykła
- rozdzielność z wyrównaniem dorobków
W czasie trwania ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków między tym ustrojem a ustrojem zwykłej rozdzielności majątkowej nie ma różnic.
Art. 51 (4). Wyrównanie dorobku małżonków po ustaniu rozdzielności majątkowej
- 1. Po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonek, którego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego małżonka, może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa.
- 2. Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków.
- 3. W razie braku porozumienia między stronami co do sposobu lub wysokości wyrównania, rozstrzyga sąd.
Próbę zawarcia porozumienia strony mogą wyrazić również podczas procesu mediacji.
Wyrównanie dorobków
Po ustaniu rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków małżonek (zmiana umowy lub rozwód), który uważa, że jego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego małżonka, może zwrócić się do współmałżonka o wyrównanie dorobków. Wyrównanie dorobków powinno doprowadzić do zniwelowania różnicy wartości między dorobkami małżonków. Może ono nastąpić bądź przez zapłatę przez małżonka zobowiązanego na rzecz małżonka uprawnionego połowy różnicy wartości między dorobkami małżonków, bądź przez przeniesienie przez małżonka zobowiązanego na rzecz małżonka uprawnionego określonego prawa (przedmiotu) stanowiącego dorobek małżonka zobowiązanego, którego wartość odpowiada tej wielkości. W każdym z tych przypadków małżonek może żądać zasądzenia określonej kwoty pieniężnej lub zobowiązania współmałżonka do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na niego określonego prawa (art. 64 k.c.) tytułem wyrównania dorobków.
Tak więc, choć to bardzo kontrowersyjne, pamiętajcie, że po rozwodzie ustaje każda umowa rozdzielności majątkowej małżeńskiej. To oznacza, że można wówczas skorzystać z prawa do wyrównania dorobków. Po uprawomocnieniu rozwodu – można skorzystać z powyższego prawa.
Dotyczy to wszystkich umów rozdzielności. Małżonek, którego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego małżonka, może wówczas zażądać wyrównania dorobków.
Co to oznacza w kwestii rozwodu i podziału majątku, w przypadku gdy jest rozdzielność? Oznacza to tyle, że można w czasie mediacji zaproponować drugiej stronie ustępstwa rozwodowe, w zamian za wyrównanie pożytków.
Prawo zabezpiecza w sytuacji podpisania intercyzy, stronę która prowadzi działalność, ale również stronę, która wspiera w działaniach współmałżonka.
Pomimo, iż powyższy tekst ma charakter informacyjno-edukacyjny pamiętajcie, że to Wy (czasem – stety, czasem – niestety) będący stronami w danym konflikcie decydujecie jakie będzie zakończenie Waszej wspólnej drogi. To Wy decydujecie jakie relacje będą między Wami po całym procesie około-rozwodowym. Czasem trzeba sobie szczerze odpowiedzieć na pytanie czy roszczenia byłego partnera są zasadne i czy jesteśmy w stanie uczciwie podzielić to co przez lata wspólnie wypracowaliśmy.
Pamiętajmy jednak, że pieniądze to nie wszystko, a pozytywne relacje po rozwodzie są również ważne. Klasa i kultura z jaką potrafimy po latach zakończyć związek pokazuje jak świadomi i dojrzali jesteśmy. Mediacje sprzyjają tworzeniu relacji po burzliwym związku, stajemy się bardziej otwarci, świadomi i uważni, przy podejmowaniu decyzji w przyszłości.
Iga Witkowska – Mediator Stały przy Sądzie Okręgowym w Warszawie, mgr Zarządzania zasobami Ludzkimi, marketingowiec i PRowiec, absolwentka i uczestniczka wielu szkoleń i kursów z zakresu mediacji, negocjacji i prawa rodzinnego w Polskim Centrum Mediacji oraz Centrum Szkoleń Prawnych. Specjalizuje się głównie w mediacjach cywilnych rodzinnych, rozwód, plan opiekuńczy, alimenty, podział majątku, oraz mediacjach w biznesie, spory dotyczące realizacji umów, warunki spłat należności, konflikty pracownicze. Edukuje i propaguje mediacje jako pozasądową formę rozwiązywania sporów. Uczy pozytywnej komunikacji bez agresji.
Członkini Europejskiego Klubu Kobiet Biznesu i Uczestniczka projektu Listy płynące z serca, gdzie była jedną z bohaterek książki Ilony Adamskiej. Autorka strony i bloga https://rozwodinaczej.eu/.
https://www.facebook.com/rozwod.mediacje.warszawa