W dzisiejszym dynamicznym środowisku gospodarczym barter, choć jest jedną z najstarszych form wymiany handlowej, wciąż odgrywa swoją rolę. Coraz częściej jednak budzi kontrowersje i wymaga precyzyjnego podejścia. Dlaczego firmy decydują się na taką formę rozliczeń, a jednocześnie niektóre traktują ją jako „gorszą” formę handlu? Jak uniknąć nieporozumień i sprawić, by obie strony były zadowolone?
Na czym polega barter?
Barter to forma wymiany bezgotówkowej, w której towary lub usługi są wymieniane na inne towary lub usługi o podobnej wartości. Według definicji „obie strony uzgadniają wartość i dążą do tego, aby bilans był zerowy”. Jednak w praktyce nie zawsze tak to wygląda, co prowadzi do problemów i frustracji.
– W świecie biznesu barter, jako forma bezgotówkowej wymiany dóbr i usług, bywa tematem wzbudzającym wiele emocji. W czasach dynamicznych zmian gospodarczych, niepewności rynkowej i ograniczonych budżetów marketingowych, coraz częściej powraca jako rozwiązanie pozwalające na wzajemne wsparcie firm bez angażowania gotówki. Barter nie dotyczy też wyłącznie branży medialnej, choć tam jest szczególnie widoczny. Firmy z różnych sektorów coraz częściej stykają się z propozycjami wymiany bezgotówkowej, szczególnie w czasach rosnących kosztów prowadzenia działalności. Wydawcy magazynów czy właściciele portali internetowych, organizatorzy eventów oraz hotelarze relacjonują, że liczba propozycji barterowych wzrosła, ale nie wszystkie są satysfakcjonujące. – mówi Ilona Adamska, wydawca magazynu Law Business Quality.
Problemy związane z barterem
Jednym z głównych wyzwań jest brak równowagi w wycenie świadczeń. Dorota Oyrzanowska, wydawca magazynu „Beauty Mission”, wyjaśnia:
– Często zdarza się, że firmy proponują produkty lub usługi o znacznie niższej wartości niż reklama w naszym piśmie. Taka sytuacja nie jest do zaakceptowania, ponieważ musimy dbać o swoje koszty operacyjne. Barter ma sens tylko wtedy, gdy bilans wartości jest równy. Nie rozumiem podejścia firm, które za jeden tani produkt liczą na publikację w magazynie lub na portalu na stronie głównej – i to na zawsze. Marzę o tym, aby firmy zrozumiały, że mam podwykonawców, którym nie mogę zapłacić w barterze – mówi.
Równowartość świadczeń jest kluczowa. Jeśli reklama w magazynie kosztuje 2000 zł, to wydawnictwo powinno otrzymać produkty czy usługi o podobnej wartości. Nie zawsze jednak tak się dzieje, co prowadzi do sytuacji nierównej wymiany.
Podobne doświadczenia opisuje Joanna Kruczek, projektantka torebek klasy premium:
– Barter działa, gdy obie strony rozumieją zasady gry i mają jasne oczekiwania. Wybieram partnerów, których wizerunek i filozofia marki są spójne z moją działalnością. Tylko wówczas taka współpraca przynosi obopólne korzyści.
Opinie przedsiębiorczyń
Małgorzata Wasilewska-Mańkowska, ambasadorka marki Gen Factor, uważa, że barter to elastyczna forma współpracy, która może wspierać rozwój biznesu:
– W trudniejszych momentach rynkowych barter pozwala na wzajemne wsparcie bez angażowania gotówki. Ważne jednak, by warunki współpracy były jasno określone, najlepiej w formie pisemnej umowy, a wartości wymienianych usług uczciwie wycenione. Sama korzystałam z barteru, oferując zabieg kosmetyczny w zamian za reklamę – była to korzyść dla obu stron.
Z kolei Danuta Małgorzata Równiak, dyrektor Placówki Allianz w Kancelarii F-U Danuta Równiak, podkreśla, że warunkiem sukcesu w barterze jest równowaga wartości:
– Wymianie mogą podlegać towary, usługi lub ich kombinacja. Kluczowe jest jednak, by wartość wymienianych dóbr była zbliżona. Dzięki temu obie strony odczuwają satysfakcję i chcą kontynuować współpracę.
Jak unikać pułapek barterowych?
Aby barter był efektywny i uczciwy, należy:
Określić wartość świadczeń – każda ze stron powinna jasno wycenić swoje usługi lub produkty, najlepiej na podstawie rynkowych stawek.
Spisać umowę – precyzyjny dokument, zawierający szczegóły współpracy, pozwoli uniknąć późniejszych nieporozumień.
Dobierać partnerów strategicznie – warto stawiać na firmy, których działania podniosą prestiż naszej marki.
Unikać „taniego” barteru – współpraca powinna być korzystna dla obu stron, a wymiana niskiej jakości usług lub produktów może zaszkodzić wizerunkowi.
Kiedy warto działać bezpłatnie?
Nie każda forma bezgotówkowego działania oznacza stratę. Czasami warto włączyć się w projekt za darmo, by zyskać coś więcej niż pieniądze. Prelegentura na konferencjach czy udział w akcjach społecznych może przynieść korzyści wizerunkowe i biznesowe, które przełożą się na długofalowe relacje.
– Właśnie dzięki takim wystąpieniom nawiązałam współpracę z partnerami, którzy później wspierali finansowo moje projekty. Nie sztuką jest nawiązać jednorazową współpracę – sukcesem jest zbudowanie trwałych relacji. – mówi Ilona Adamska, wydawca Law Business Quality, pomysłodawczyni kampanii Nie hejtuję-motywuję.
Barter jako inwestycja w relacje
Choć barter nie zastąpi tradycyjnych transakcji gotówkowych, może być świetnym narzędziem budowania relacji biznesowych i zdobywania nowych kontaktów.
Marta Rosłaniec zauważa, że obecność na nieoczywistych eventach, pozwala dotrzeć do zupełnie nowych odbiorców:
– Najciekawsze kontakty nawiązałam właśnie dzięki barterom. To relacje, które rozwijały się na lata.
Podsumowanie
Barter, mimo swoich wad i wyzwań, pozostaje użytecznym narzędziem w biznesie. Kluczem do sukcesu jest uczciwość, jasne warunki współpracy i wybór odpowiednich partnerów. Dobrze przeprowadzona wymiana barterowa nie tylko przynosi wymierne korzyści, ale także otwiera drzwi do długoterminowych relacji i nowych możliwości rozwoju.
