Polki, podobnie jak pozostałe Europejki, coraz aktywniej uczestniczą w świecie naukowym i osiągają w przedmiotach ścisłych proporcjonalne wyniki w stosunku do mężczyzn. Ich umiejętności oraz wysokie wykształcenie mają wpływ na rozwój medycyny. W spółce Pratia, realizującej projekty badań klinicznych w 6 krajach europejskich (Polsce, Niemczech, Bułgarii, Ukrainie, Hiszpanii i Czechach), kobiety stanowią aż 85% wszystkich pracowników spółki, w tym 90% w jednostce hematologicznej.
Obecność kobiet w obszarze nauk ścisłych jest kluczowa dla rozwoju dziedzin, które powszechnie kojarzone są jako „męskie”. Kompetencje i potencjał kobiet widać już na etapie egzaminów maturalnych. Polskie maturzystki w przedmiotach ścisłych rozszerzonych osiągają wyniki analogiczne do mężczyzn. Natomiast w przypadku fizyki, matematyki i informatyki, Polki uzyskują wynik wyższy, niż ich koledzy[1].
Wysokie wyniki mają przełożenie na wybór kariery zawodowej absolwentek, które coraz częściej kierują się do świata nauk ścisłych. Tam, dziedziną szczególnie przyciągającą uwagę, są badania kliniczne, intensywnie rozwijające się na przestrzeni ostatnich lat. Wśród pracowników międzynarodowej platformy Pratia, dedykowanej badaniom klinicznym, udział kobiet wynosi obecnie prawie 85% wszystkich zatrudnionych. Największe zaangażowanie kobiet w projektach badań klinicznych w ośrodkach Pratii dotyczy hematologii, w przypadku której prawie 90% pracowników to kobiety.
Praca kobiet w dziedzinie badań klinicznych mylnie postrzegana jest w społeczeństwie przez pryzmat laboratoriów, próbówek i białego uniformu. Tymczasem badania kliniczne dają znacznie szersze spektrum możliwości rozwoju. W biurach i ośrodkach badań klinicznych pracują m.in. badaczki, lekarki, koordynatorki badań klinicznych, menedżerki ds. jakości, biorące czynny udział w projektach badań klinicznych.
– Aktualnie pełnię rolę Dyrektor Regionalnej ds. Badań Klinicznych Pratii , nadzorując pracę ośrodków badań klinicznych na południu Polski. Wcześniej przez kilkanaście lat kierowałam ośrodkiem badań klinicznych w Krakowie, pełniąc jednocześnie w ostatnich latach rolę Liderki Zespołu ds. Innowacji i Rozwoju. Praca, którą każdego dnia wykonuję jest powodem mojej dumy i satysfakcji. Badania kliniczne to dziedzina, która robi wiele dobrego dla społeczeństwa, szukając nowych kierunków terapii i innowacyjnych metod leczenia. Badania kliniczne dają kobietom szerokie spektrum możliwości zawodowych i rozwoju – widzę to, współpracując na co dzień z wieloma inspirującymi kobietami. Są to nie tylko badaczki, pielęgniarki, farmaceutki i koordynatorki badań klinicznych, z którymi chcemy szerzyć ideę zdrowia, również wśród innych kobiet. To także pacjentki, które uczestniczą w badaniach klinicznych i zachęcają do tego swoich bliskich. Dla wielu z nich oznacza to łatwiejszy i szybszy dostęp do najnowocześniejszego leczenia. Nasza platforma Pratia, łącząca lekarzy, pacjentów oraz sponsorów badań klinicznych i skupiająca ponad 90 ośrodków w 6 krajach europejskich, pokrywa swoim zasięgiem ponad 85% obszarów terapeutycznych. Dzięki temu systematycznie zwiększamy dostęp do innowacyjnych terapii milionom pacjentów w Europie i na świecie – mówi Małgorzata Gerjatowicz-Osmańska, Dyrektor Regionalna ds. Badań Klinicznych Pratia.
Zachowanie równowagi płci w miejscu pracy jest źródłem lepszych wyników, produktywności i innowacyjności[2]. W dziedzinie badań klinicznych wysokie wykształcenie, wielozadaniowość i empatia kobiet przekładają się na wzrost jakości projektów. Zarówno ich umiejętności operacyjne, jak i administracyjne wykorzystywane są w dużym stopniu na stanowisku Koordynatorki badań klinicznych.
– Od czasu podjęcia studiów na kierunku inżynierii biomedycznej, chciałam zastosować zdobytą wiedzę w pracy nad projektami, które mogą przynieść przełom w leczeniu chorób. Ten cel zaprowadził mnie do branży badań klinicznych. Moje pierwsze doświadczenie zdobywałam przez kilka lat w roli Koordynatora badań klinicznych i specjalisty ds. rozwoju badań klinicznych, a następnie Młodszego Kierownika ds. Jakości. Obecnie pełnię rolę Lidera globalnego zespołu ds. zgodności operacyjnej, którego celem jest zapewnienie, że badania kliniczne w Ośrodkach badań klinicznych Pratia prowadzone są zgodnie ze standardami branżowymi i przepisami prawa. Praca w badaniach klinicznych daje duże możliwości rozwoju, ale również poczucie satysfakcji z wykonywanych zadań. Nasza codzienna praca z Pacjentami, Lekarzami, praca z danymi medycznymi przyczynia się do rozwoju nauki oraz znaczącego rozwoju nowoczesnych terapii – mówi Joanna Job, Globalny Kierownik ds. Zgodności Operacyjnej, Pratia.
Warto dodać, że od kilku lat Polska odgrywa ważną rolę w rozwoju dziedziny badań klinicznych w Europie Wschodniej i Centralnej. Jeszcze parę lat temu nakłady na badania kliniczne w Polsce nie przekraczały miliarda złotych. Obecnie ich wartość ekonomiczna to ponad 1.4 miliarda dolarów rocznie, co stanowi niespełna 20% wszystkich nakładów na badania i rozwój w kraju.
Rynek badań klinicznych dynamicznie rośnie zarówno poprzez innowacyjne technologie, jak i dzięki odkrywaniu nowych cząsteczek, co przekłada się w znacznym stopniu na powiększanie zespołów organizacyjnych, operacyjnych i menadżerskich, w których duży udział biorą kobiety.
Obecnie coraz bardziej popularny staje się w Europie model decentralizacji badań klinicznych, w którym wykorzystywane są telemedycyna oraz cyfrowe przetwarzanie danych medycznych. Innowacyjne podejście do prowadzenia projektów badań klinicznych ogranicza liczbę osobistych wizyt pacjentów w ośrodkach badawczych i zwiększa ich dostępność dla osób, które mieszkają z dala od dużych aglomeracji. Pratia, sieć ośrodków badawczych, z liczbą ponad 90 ośrodków badań klinicznych i ponad 1500 przeprowadzonych badań klinicznych, bierze czynny udział w rozwoju badań decentralizowanych.
[1] Źródło: średnie wyniki egzaminu maturalnego z podziałem na płcie, statystyki GUS
[2] 2021 report on gender equality in the EU str. 37