This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.
NBP: 257 tys. zł wynosi statystyczny majątek polskiego gospodarstwa domowego
Przeciętny majątek netto gospodarstwa domowego w 2014 r. wyniósł 257 tys. zł. Na tle krajów strefy euro Polska wypada jako państwo „umiarkowanie majętne”, ale majątek naszych gospodarstw domowych jest wyższy niż niemieckich, austriackich czy słowackich; jesteśmy też mniej zadłużeni – wynika z najnowszego raportu NBP.
Na oceniany majątek przeważający wpływ miały: wartość głównego miejsca zamieszkania oraz majątek związany z prowadzeniem działalności gospodarczej – zaznacza bank centralny w opisie do przekazanego właśnie mediom badania „Zasobność gospodarstw domowych w Polsce.
Jak czytamy w raporcie, przeciętny majątek netto gospodarstwa domowego w 2014 r. wyniósł 257,0 tys. zł. O jego wartości netto decydowały przede wszystkim aktywa rzeczowe, w przeważającej mierze wartość głównego miejsca zamieszkania (przeciętnie 282,6 tys. zł) i majątek związany z prowadzeniem działalności gospodarczej (przeciętnie 219,7 tys. zł).
Zdecydowana większość gospodarstw domowych była właścicielem głównego miejsca zamieszkania (76,4 proc.) oraz pojazdów samochodowych (63,0 proc.), znacznie rzadziej innych nieruchomości (19,1 proc.) czy majątku związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej (18,8 proc.).
Według NBP, aktywa finansowe miały dużo mniejsze znaczenie dla wartości netto majątku gospodarstwa domowego (przeciętnie 8,6 tys. zł). Wśród nich najbardziej popularną formą gromadzenia środków finansowych były depozyty bankowe (81,9 proc.), przy czym ich stan był stosunkowo niewielki (przeciętnie 5,0 tys. zł).
Jak wynika z badania, majątek netto jest nierównomiernie rozłożony w populacji gospodarstw domowych, a jego silną koncentracja ma miejsce w gospodarstwach najbardziej majętnych. 10 proc. najbardziej zasobnych gospodarstw posiada 37 proc. całkowitego majątku netto, podczas gdy majątek (netto) 20 proc. najmniej zasobnych stanowi jedynie niewielką część (1,0 proc.) całego majątku gospodarstw domowych.
Zróżnicowanie majątku jest w Polsce większe niż w przypadku dochodów, o czym świadczy wyższa wartość współczynnika Giniego (znany też jako „wskaźnik nierówności społecznej”, stosowany do liczbowego wyrażenia nierównomiernego rozkładu dóbr – red.) dla majątku netto (58 proc.) niż dla dochodu (38 proc.).
W myśl raportu, pasywa gospodarstw domowych, na które składają się różne formy zadłużenia, obejmują 37 proc. gospodarstw domowych i stanowią w przypadku przeciętnego gospodarstwa domowego niewielkie obciążenie jego majątku (10,0 tys. zł).
Poziom zadłużenia według poszczególnych rodzajów zobowiązań jest silnie zróżnicowany. Główny składnik długu to zobowiązania z tytułu zabezpieczonych kredytów mieszkaniowych (hipotecznych). Dotyczą one jedynie 12,1 proc. gospodarstw domowych, ale stanowią dla nich dość wysokie obciążenie (przeciętnie 104,0 tys. zł). Inne kredyty, głównie konsumpcyjne, występują dużo częściej (23,5 proc. gospodarstw domowych), a ich wartość jest znacznie mniejsza (przeciętnie 5 tys. zł).
Wyliczenia NBP wskazują, że gospodarstwa domowe w Polsce należą do umiarkowanie majętnych na tle krajów strefy euro. Dysponują przeciętnie majątkiem netto (61,7 tys. euro) stanowiącym ok. 56 proc. mediany majątku netto przeciętnego gospodarstwa domowego w strefie euro (109,2 tys. euro). Najwyższym zasobem majątku netto w strefie euro, przypadającym na gospodarstwo domowe, wyróżniają się Luksemburg (397,8 tys. euro) oraz Cypr (266,9 tys. euro), najniższym – Słowacja (61,2 tys. euro) i Niemcy (51,4 tys. euro).
Polskie gospodarstwa domowe znacznie częściej są właścicielami głównego miejsca zamieszkania (76,4 proc.) w porównaniu z przeciętną dla strefy euro (60,1 proc.). Dlatego dysponują majątkiem większym lub porównywalnym z krajami znacznie zamożniejszymi według miary PKB, gdzie posiadanie głównego miejsca zamieszkania jest mniej rozpowszechnione (np. Austria – 47,7 proc., Niemcy – 44,2 proc.) – zaznaczono w badaniu.
Gospodarstwa domowe w Polsce wyróżnia też, według NBP, relatywnie wysoki odsetek respondentów deklarujących posiadanie majątku z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (18,8 proc. wobec 11,1 proc. w strefie euro) oraz poziom tego majątku (52,8 tys. euro wobec 30,0 tys. euro w strefie euro).
Warto zwrócić uwagę na ustalenie, że gospodarstwa domowe w Polsce są znacznie mniej zadłużone niż to ma miejsce w strefie euro. Według badania, w Polsce przeciętne gospodarstwo domowe jest zadłużone w wysokości 2,4 tys. euro (nieco ponad 6 proc. w relacji do majątku brutto), podczas gdy w strefie euro przeciętne zadłużenie wynosi 21,5 tys. euro, co stanowi ok. 22 proc. aktywów łącznie.
Jak wynika z raportu, Polska jest krajem o mniejszych rozpiętościach majątkowych na tle krajów strefy euro, o czym świadczy wyraźnie niższy współczynnik Giniego dla majątku netto (58 proc. wobec 68 proc. przeciętnie w strefie euro). Podobne do Polski rozpiętości majątkowe obserwuje się w takich krajach, jak Grecja (56 proc.), Słowenia (53 proc.) czy też Słowacja (45 proc.), zaś najsilniejsze nierówności występują w Niemczech i Austrii (76 proc.), a także na Cyprze (70 proc.).
Na raport składają się wyniki pilotażowego badania przeprowadzonego przez Narodowy Bank Polski we współpracy z Głównym Urzędem Statystycznym w 2014 r. na próbie 7000 gospodarstw domowych z całego kraju. Publikacja została przygotowana w Departamencie Stabilności Finansowej we współpracy z Instytutem Ekonomicznym. Wyniki badania zostały udostępnione mediom 17 listopada.
(gm)