This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.
Intercyza, czyli wczesny sposób na uniknięcie późniejszych problemów
Prowadząc działalność gospodarczą, warto zawczasu pomyśleć o zabezpieczeniu finansowym swoim i swojej rodziny. Istotnym narzędziem w tym względzie może okazać się intercyza, czyli umowa majątkowa małżeńska, której podpisanie może uchronić nas w przyszłości przed wieloma negatywnymi konsekwencjami niewłaściwych decyzji biznesowych.
Dla wielu z nas intercyza, zgodnie z wykreowanym w amerykańskich filmach i serialach obrazem, kojarzy się z porozumieniem spisywanym przed zawarciem związku małżeńskiego w celu uniknięcia późniejszych ewentualnych wątpliwości na wypadek podjęcia decyzji o rozstaniu i rozwodzie. W rzeczywistości jednak ma ona jeszcze jeden, w praktyce znacznie istotniejszy cel – pozwala na ochronę majątku drugiego współmałżonka na wypadek ewentualnych problemów finansowych naszych i prowadzonej przez nas działalności gospodarczej.
Aby dobrze zrozumieć sens intercyzy, warto wiedzieć, co dzieje się w przypadku jej braku. Jeżeli małżonkowie nie ustanowią rozdzielności majątkowej z chwilą ślubu powstaje majątek wspólny, w skład którego wchodzą przedmioty nabyte przez jednego lub obydwojga małżonków w czasie trwania małżeństwa. Do majątku wspólnego w szczególności należą pobrane wynagrodzenie za pracę, dochody z działalności zarobkowej, dochody z majątku wspólnego, środki na funduszach emerytalnych. Oczywiście, pomimo powstania wspólności, istnieje także majątek osobisty każdego z małżonków, którym są m.in.: przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej, przedmioty służące do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków, prawa autorskie i prawa pokrewne, czy prawa niezbywalne.
Zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkową jeszcze przed zawarciem małżeństwa ma ten skutek, że wraz z chwilą ślubu pomiędzy małżonkami nie powstaje wspólność ustawowa małżeńska, a zatem nie ma majątku wspólnego małżonków, z którego mogliby zaspokajać się ewentualnie wierzyciele. Warto pamiętać, że taką umowę ustanawiającą rozdzielność możemy zawrzeć nie tylko w przed ślubem, ale także na każdym etapie trwania małżeństwa.
Co istotne, aby móc wobec wierzycieli powoływać się na fakt istnienia rozdzielności majątkowej powinni oni być świadomi istnienia takiej umowy w chwili powstawania zobowiązania. Nie ma konieczności, ani potrzeby informowania o treści umowy – wystarczającym jest wyłącznie udzielenie informacji o fakcie zawarcia takiej umowy i jej rodzaju. Przepisy nie wskazują obowiązku dochowywania konkretnej formy przekazania informacji, jednakże ze względów dowodowych warto, aby była to forma pozwalająca na odtworzenie sposobu jej przekazania (forma pisemna, mail) lub też aby informacja taka znalazła się w naszym wpisie w CEiDG (w rubryce „Informacje dodatkowe” – wspólność majątkowa) lub w KRS (w formie wzmianki w rejestrze).
Umowa pomiędzy małżonkami nie musi jednak wyłącznie prowadzić do rozdzielności majątkowej – w drodze porozumienia małżonkowie mogą wspólność majątkową małżeńską także rozszerzyć lub ograniczyć. Każdorazowo umowa dotycząca ustrojów majątkowych małżeńskich musi być zawarta w formie aktu notarialnego.
Warto pamiętać, że wspólności majątkowej małżeńskiej nie można rozszerzyć na przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny, prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom (np. dot. spółki cywilnej), prawa niezbywalne, które przysługują tylko jednej osobie (np. autorskie prawa osobiste), wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia, wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, czy w końcu niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie – za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej małżonka.
Co najważniejsze, przed podjęciem decyzji o sposobie uregulowania finansów małżeńskich warto skorzystać z profesjonalnego wsparcia prawnego i odbyć szczerą rozmowę z przyszłym małżonkiem.
Karolina Gorczyca-Barszczewska
Adwokat i ekonomista działający głownie w obszarze zagadnień związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, prawem rodzinnym i prawem pracy. Przez klientów ceniona za szybkość i skuteczność działania oraz elastyczność i kreatywność rozwiązań. Prowadzi kancelarię adwokacką w Krakowie.