Czym są ceny transferowe i kogo dotyczą?

Ceny transferowe – co to takiego

Termin „ceny transferowe” jest związany z obszarem podatkowym. Definicja ceny transferowej znajduje się w ustawach dochodowych, tj. ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, a także ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z wprowadzoną ustawowo definicją cena transferowa to „rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cena, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy”. Ceny transferowe to najczęściej po prostu ceny dóbr, praw czy usług stosowane między podmiotami powiązanymi (np. w ramach jednej grupy kapitałowej).

W Polsce – podobnie jak w wielu innych krajach – kwestia cen transferowych została uregulowana prawnie. W rezultacie podmioty powiązane muszą ustalać ceny transferowe na warunkach, jakie wypracowałyby między sobą podmioty niepowiązane. Bez takiego zapisu podmioty powiązane mogłyby m.in. przesunąć dochód do opodatkowania do krajów, w których zapłaciłyby niższy podatek. Więcej na ten temat przeczytasz na: https://www.roedl.pl/pl/warto-wiedziec/ceny-transferowe/

Kogo dotyczą ceny transferowe

Ceny transferowe dotyczą podmiotów powiązanych. Jak należy rozumieć termin „podmiot powiązany”? Tego pojęcia nie należy łączyć jedynie z powiązaniami o charakterze kapitałowym – ceny transferowe często dotyczą przedsiębiorców, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą i jednocześnie posiadają udziały w innej spółce. W rezultacie między podmiotami powiązanymi mogą występować też relacje o charakterze osobowym.

Zgodnie z aktualnym brzmieniem ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podmioty powiązane to m.in.:

• podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot;
• podmioty, na które wywiera znaczący wpływ ten sam inny podmiot, małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia wywierający znaczny wpływ na co najmniej jeden podmiot;
• spółka niebędąca osobą prawną i jej wspólnik;
• spółka komandytowa lub komandytowo-akcyjna i jej komplementariusz;
• spółka jawna będąca podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i jej wspólnik; podatnik i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółka kapitałowa wchodząca w jej skład i jej zagraniczny zakład.

W ustawowej definicji pojawia się też określenie „znaczący wpływ”. O takim wpływie można mówić w określonych ustawowo sytuacjach – przykładem (w praktyce najczęściej występującym) może być posiadanie (zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio) co najmniej 25 proc. udziałów w kapitale. Definicja „znaczącego wpływu” jednak nie ogranicza się wyłącznie do tego rodzaju sytuacji.

Jak odbywa się dokumentowanie cen transferowych

Z cenami transferowymi wiążą się określone obowiązki. Przede wszystkim transakcje realizowane pomiędzy podmiotami powiązanymi powinny być realizowane na tych samych warunkach, na jakich byłaby ona realizowana pomiędzy podmiotami niezależnymi. Innymi słowy – ustalona pomiędzy podmiotami cena transferowa powinna odpowiadać warunkom rynkowym.

Dodatkowo –  po spełnieniu określonych ustawowo warunków – przedsiębiorcy są obowiązani do sporządzania dokumentacji cen transferowych – dokumentacji lokalnej, tzw. local file, i dokumentacji grupowej, tzw. master file.

Lokalna dokumentacja (local file) cen transferowych jest sporządzana dla transakcji o charakterze jednorodnym, której wartość przekracza następujące progi:

• 10 mln zł – gdy jest to transakcja towarowa lub finansowa,
• 2 mln zł – w przypadku transakcji usługowej lub innej niż wymienione.

Jednocześnie inny próg obowiązuje w przypadku transakcji z podmiotami, które mają m.in. siedzibę na terytorium kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową (raju podatkowego). W przypadku transakcji zawieranych bezpośrednio próg wynosi 100 tys. zł, wyższy jest on z kolei w przypadku transakcji pośrednich – 500 tys. zł.

Grupy podmiotów powiązanych, których skonsolidowane przychody w roku poprzedzającym dany rok podatkowy przekroczyły 200 mln zł, są dodatkowo zobowiązane dołączyć do dokumentacji lokalnej również dokumentację grupową tzw. master file.

Obowiązujące przepisy przewidują przy tym określone zwolnienia, które mają charakter zwolnień podmiotowych lub przedmiotowych. W takim przypadku podatnik nie musi sporządzać dokumentacji cen transferowych, często jednak ma obowiązek wypełnić obowiązki sprawozdawcze.

Ceny transferowe – jakie zmiany w 2022 roku

Szeroko komentowany Polski Ład wprowadził również zmiany w obszarze cen transferowych. Czego dokładnie one dotyczą? Większość z nich jest dla przedsiębiorców korzystna – dotyczy wydłużenia terminów. Oto przykłady:

• wydłużenie terminu na sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych – dotychczas przedsiębiorcy musieli uporać się z tym obowiązkiem do końca 9. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, a od 2022 r. mają na to 10 miesięcy;
• dłuższy termin na złożenie informacji o cenach transferowych – w Polskim Ładzie znalazł się zapis, zgodnie z którym przedsiębiorcy mają na to czas do końca 11. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego;
• zniesienie obowiązku złożenia w urzędzie skarbowym oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji – oświadczenie to stało się częścią dokumentu TPR.

Ze względu na kolejne zmiany w przepisach dotyczących cen transferowych, które są elementem uszczelniania systemu podatkowego, część przedsiębiorców korzysta w tym zakresie z profesjonalnego wsparcia. Firmy oferujące doradztwo podatkowe mogą m.in. udzielić odpowiedzi na pytanie, czy przygotowanie dokumentacji będzie konieczne oraz pomóc w dopełnieniu formalności.

Zagadnienia cen transferowych i obowiązków, jakie się z nimi wiążą, nie należy lekceważyć choćby ze względu na sankcje. Mają one zastosowanie m.in. wówczas, gdy podatnik nie sporządzi lokalnej lub grupowej dokumentacji cen transferowych, a także nie złoży we wskazanym terminie do właściwego urzędu skarbowego informacji o cenach transferowych, tj. deklaracji TPR.