Eksperci ogólnopolskiego Programu Rozwoju Eksportu (PRE) wskazują, że Śląsk wyróżnia nie tylko bogactwo zasobów i rozwinięty przemysł, ale także – będący nieco w cieniu – potencjał eksportowy innych branż. Miejscowi przedsiębiorcy są już obecni za zachodnią granicą Polski, ale wielu z nich rozważa także wejście na dalekie rynki. Kuszą ich m.in. Ameryka Łacińska oraz Bliski i Środkowy Wschód. Szanse na sukces są, bo Śląsk ma różnorodną i bogatą ofertę dla zagranicznych odbiorców.
W 2014 r. Śląskie zajmowało 2. miejsce wśród polskich województw pod względem wartości eksportu, notując wywóz na poziomie 21,3 mld euro[1]. Eksperci PRE wskazują, że tak wysoka pozycja to zasługa bogactwa zasobów naturalnych i ludzkich. Podkreślają jednocześnie, że waga tych pierwszych dla gospodarki i eksportu regionu maleje, przy rosnącym znaczeniu tych drugich.
Eksport tradycyjnych specjalności regionu
Na razie w strukturze śląskiego eksportu dominuje przemysł ciężki oraz produkcja firm, które zainwestowały w regionie, np. biznesu motoryzacyjnego. Wśród najważniejszych produktów eksportowych województwa są maszyny, w tym urządzenia dla górnictwa, sprzęt elektryczny i elektroniczny, żelazo i produkty ze stali, węgiel i koks oraz części dla sektora automotive.
– Minerały i złoża mogą być eksportowane w stanie surowym, ale warto zwrócić uwagę, że innowacyjne rozwiązania pozwalają sprzedawać je za granicą jako towary przetworzone. Koniecznie trzeba też dostrzec, że pomimo wizerunkowej dominacji przemysłu wydobywczego, region jest bardzo barwny i różnorodny w kontekście potencjału eksportowego. Widzieliśmy to choćby podczas naszej konferencji PRE w Katowicach. To wielka zaleta Śląska i pokazuje, jak kreatywni i przedsiębiorcze są tutejsze firmy – mówi Dorota Konarska, Dyrektor Centrum Bankowości Korporacyjnej Banku Zachodniego WBK w Katowicach.
Poza przemysłem ciężkim, w Śląskim swój udział w eksporcie wypracowuje także biznes chemiczny, tworzyw sztucznych i opakowań, branża farmaceutyczna i medyczna oraz przemysł spożywczy.
Eksport nowoczesności
W kolejnych latach motorem rozwoju eksportu województwa śląskiego mają być innowacje i nowoczesne usługi. Już od kilku lat w regionie umacniają się firmy działające w obszarach zupełnie odmiennych od przemysłu wydobywczego, np. zielonych technologiach, rozwiązaniach informacyjnych i telekomunikacyjnych czy nowoczesnych technologiach medycznych. Dzięki położeniu w centrum Europy region dynamicznie rozwija się także w sferze eksportu usług, będąc ważnym dostawcą usług BPO (outsourcingu usług biznesowych).
– Przestawienie się na nowe eksportowe specjalizacje nie wydarzy się z dnia na dzień. Ale biorąc pod uwagę, że Śląskie jest drugim pod względem liczby ludności województwem w Polsce, ma prężnie działające ośrodki kształcenia i po prostu przedsiębiorczych mieszkańców, zmiana przemysłowego wizerunku regionu jest kwestią czasu – mówi Dorota Konarska.
Innowacje są podstawą strategii województwa „Śląskie 2020”, a wśród jej celów operacyjnych znalazł się też zapis o wsparciu działań na rzecz eksportu lokalnych innowacyjnych rozwiązań technologicznych. Wsparcie oferuje też m.in. Unia Europejska, która w ramach Działania 3.3 Wsparcie promocji oraz internacjonalizacji innowacyjnych przedsiębiorstw, realizowanego jako część Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (PO IR), pomoże rozwinąć skrzydła innowacyjnym firmom o międzynarodowych ambicjach. Wspomoże ich internacjonalizację i promocję polskich marek produktowych za granicą.
Mapa kierunków śląskiego eksportu wciąż się rysuje
Jeśli chodzi o kierunki eksportu województwa śląskiego, to głównym rynkiem zbytu dla tutejszych firm są i prawdopodobnie nadal będą kraje Europy Zachodniej. Ten region wskazało prawie 52% przedsiębiorców obecnych na konferencji PRE zapytanych o najbardziej interesujące ich kierunki ekspansji. Tylko blisko co dziesiąty uczestnik był zainteresowany rynkami zbytu w Europie Środkowej, na Bałkanach oraz za naszą wschodnią granicą i w krajach WNP. Firmy, które chcą sprzedawać poza Stary Kontynent (86% wszystkich zapytanych), za najciekawsze kierunki uznały rynki krajów Ameryki Łacińskiej (24%) oraz Bliskiego i Środkowego Wschodu (22%).
Zapytani o największe trudności w prowadzeniu działalności eksportowej, śląscy przedsiębiorcy wskazali, że są to: znalezienie odbiorców na docelowym rynku (25% wskazań) i trafna analiza rynku i ewentualnego popytu na własny produkt (22%). – Narzędzia pozwalające firmie oszacować potencjał produktu za granicą, wybrać najlepszy rynek i nawiązać realne kontakty biznesowe są dostępne. Rozmawiamy o nich choćby na naszych konferencjach. Pokazujemy też jak prowadzić biznes międzynarodowy bezpiecznie. Okazuje się, że zagraniczny sukces naprawdę jest w zasięgu ręki – mówi Dorota Konarska, Dyrektor Centrum Bankowości Korporacyjnej Banku Zachodniego WBK w Katowicach.
*** Program Rozwoju Eksportu (PRE) to ogólnopolski projekt skierowany do firm, które chcą rozpocząć działalność poza Polską lub które są już obecne za granicą, ale mają dalsze ambicje rozwoju działalności za obcych rynkach.
Inicjatorem PRE jest Bank Zachodni WBK, zaś Partnerami Merytorycznymi Bisnode, Google, Crido Taxand, KPMG i Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. Na projekt składają się m.in. konferencje, seminaria, śniadania biznesowe oraz wirtualne i stacjonarne misje handlowe. Podczas tych wydarzeń Partnerzy dzielą się z przedsiębiorcami merytoryczną wiedzą i doświadczeniem, m.in. prezentują konkretne, praktyczne narzędzia i rozwiązania z zakresu finansowania handlu zagranicznego, ubezpieczeń, analizy potencjalnych rynków ekspansji, weryfikacji partnerów biznesowych czy możliwości wykorzystania dotacji. Zagadnienia poruszane podczas spotkań PRE są systematycznie konsultowane z przedsiębiorcami i dzięki temu dopasowane do ich zainteresowań.
W pierwszych dwóch edycjach PRE w 2015 r. udział wzięło ponad 1000 przedstawicieli polskich firm. Za pomysł i realizację projektu Bank Zachodni WBK został wyróżniony INNOWATOREM WPROST 2015.
http://www.bzwbk.pl/ms/rozwoju-eksportu/program-rozwoju-eksportu.html
[1] Wg danych Izby Celnej w Warszawie zawartych w http://www.gospodarka.obserwatoria.malopolska.pl/Files.mvc/986/Handel_zagraniczny_w_Polsce_i_Ma%C5%82opolsce_2014_-_raport.pdf (Rys. 4).
fot. Kamil Dratwa